Solidariteit zit in onze roots. En ook in die van jou.
Solidariteit is er in overvloed. Dat geloof je misschien niet, bijvoorbeeld als je elke dag naar het nieuws kijkt. Maar ik ga je het tegendeel bewijzen. Heb je zin om mee te doen met een klein gedachte-experiment?
Stel, een vriend van je zit op de fiets naar z’n werk. Hij fietst elke dag dezelfde route. Hij komt altijd bij het hetzelfde stoplicht. Hij komt dezelfde man tegen op de fiets. Toch zeggen ze nooit gedag tegen elkaar. En dan ineens… BOEM!
Niet oplettend op de fiets, niet oplettend achter het stuur en samen niet opletten op de weg. Dat betekent dat die vriend van je, met zijn scheenbeen, vast ligt onder het linkervoorwiel van een Volkswagen. De gehaaste jongen, is nu een gestreste jongen. SHIT. AU. AU. Het gaat niet los!
Waarschijnlijk begint je buik een beetje te verkrampen toen ik over dat open scheenbeen begon onder die auto band met winterprofiel. Paar steentjes in het profiel op het open bot (als dit niet werkt ben je een psychopaat en raden we je professionele hulp aan). Nee hoor grapje. Misschien is er een sterker experiment voor jouw specifieke geval nodig.
Laten we het over gapen hebben. Gapen is een reflex dat getriggerd wordt zodat je hersenen genoeg lucht krijgen. Dus door te gapen, neem je genoeg lucht in. Vooral als je slaperig bent en de lucht bijna op is onder het systeemplafond. Dan wil je gewoon ongebreideld gapen. Voel je het al trekken bij je kaakspieren? Als ik nu bij je aanwezig was, dan zaten we samen lekker te gapen. Gaap gaap.
Enorm potentieel
Het gaap-experiment toont al aan dat we enorm empathisch zijn. We voelen al gauw zelf dat het even niet lekker gaat met de ander. Als ik nu vertel dat die vriend, met z’n fietsongeluk, niet kan werken nu, geen inkomen heeft als freelancer en ook de komende maand zelf geen boodschappen kan doen. Dan wil je hem graag helpen, toch? Ook al is het alleen maar om het gebaar te laten zien dat je klaar staat voor ‘m.
Stel dat het niet je vriend is, maar ik heb dat ongeluk gehad. Waarschijnlijk wist je niet dat ik een vriend ben van jouw vriend. Je hoort het verhaal via via. Op WhatsApp zoals dat tegenwoordig gaat. Als je mij kan helpen in deze situatie. Zou je dat dan doen? Ik word, een beetje door jou en door anderen samen, voor minder dan een prijs van een kop koffie geholpen. Wat let je om dat niet te doen?
Precies! Toch doe je het niet, niet omdat je het niet wil, maar omdat het teveel gedoe is. En dat weegt niet op tegen het resultaat. Rationeel empathisch zijn we allemaal stiekem een beetje. Maar misschien ook wel omdat je erop vertrouwt dat het ‘wel geregeld wordt’. Zoals wij dat in Nederland verwachten. Of wellicht denk jij dat jij geen verschil maakt.
Ik zie hier een enorm potentieel. Wat als we ervan uit gaan dat dit simpele gedachte-experiment voor heel veel mensen opgaat. Zeker als we elkaar beter kennen. Dan is er een enorm reservoir van welwillendheid om elkaar te helpen!
Solidariteit zit in ons DNA
Frans de Waal, een bekend wetenschapper, toont aan dat dit vermogen om elkaar te willen helpen, niet alleen bij mensen aanwezig is, maar een bekende tactiek is in het dierenrijk om gezamenlijk beter te overleven. Dus evolutionair gezien, is het niet zomaar een ideaal. Het is onderdeel van survival of the fittest. Niet alleen de grootste en de sterkste aap uithangen, maar ook overleven als slimmere aap door te zorgen voor de aap naast je. Ik vind het natuurlijk fascinerend om over apen te redeneren. Maar om dit stuk bondig te houden: voor elkaar opkomen zit in ons genetisch materiaal.
Online solidariteit
Terug naar 2018. Met dezelfde genen speelt en worstelt de mens met het internet. We delen kattenfilmpjes, we vervloeken elkaar en we bouwen nieuwe monopolies. Interessante tijden waar je mee surft op de golven van verandering (Zeggen mensen dat nog? Surfen op het web? Best wel cool, alleen ook vermoeiend).
Wat ik denk dat gaat komen is het volgende.
Ik denk dat er wel een eind komt aan die enorme golven van verandering. Tenminste als ik het over het web heb. Na een tijdje ontstaat er in elke sector, markt of dimensie een nieuw dominant design en brengt consolidatie. Ik denk dat we gaan inzien dat we met het web heel veel goede dingen kunnen brengen. Wat we ook al volop doen trouwens! Menselijke drijfveren die in ons verweven zitten zoals erbij willen horen, liefde geven, nieuwsgierigheid, ons onderscheiden, ons willen uiten en gehoord willen worden. Daar willen we altijd meer van. En dus ook, zoals eerder beschreven, dat solidariteitsdingetje dat in ons overleven zit geprogrammeerd. En natuurlijk dat bijzondere empathische vermogen van ons!
Ik voorspel dat de tools op het web, die ons het meeste geven om die menselijke drijfveren waar te maken, ook het lange termijnsucces worden en het dominante design. Zo zou je het succes van Wikipedia kunnen noemen. Mensen zijn nou eenmaal nieuwsgierig en willen dingen weten. Zo ook het succes van Facebook. Mensen willen erbij horen en zich verbinden met anderen. Toch zie je ook dat het kantelt. Facebook doet veel meer dan mensen faciliteren in hun menselijke drijfveren. Het heeft zelf ook enorme ambities.
Easy does it!
CommonEasy heeft als ambitie om jou en mij te faciliteren in de wil om elkaar te helpen. Ongeacht wat er is gebeurd. Ook al was je gister zo chagrijnig of val je mij voor de derde keer lastig met dat kattengifje. Dan faciliteert een beetje technologie ons in de ambitie om beter te zijn in het zorgen voor andere mensen. Easy does it!
Nu snap je wellicht ook af en toe mijn irritaties richting startups, fintech, insuretech en de hele techniek-gaat-ons-redden-retoriek. Het zijn gewoon bedrijfjes die willen overleven. Dat snap ik ook wel, maar het mist een enorm potentieel. We doen het zelf ook af en toe, eerlijk is eerlijk. We spreken over een verzekeringshack, de verzekeringswereld op z’n kop zetten, stop met verzekeren en start met sparen. Maar dat is maar een deel van het verhaal.
Bouw je mee?
Ik geloof in een groter potentieel. Daar word ik enthousiast van en dat motiveert mij om door te gaan. Ik fantaseerde jaren geleden over die state of mind. Dat ik een netwerk van cirkels zou hebben met 10.000 mensen, die via relaties van vertrouwen met elkaar verbonden zijn. Mensen die voor mij klaar staan en ik voor hen. Ongeacht wat er op onze paden komt. Vandaar ook de slogan “de zekerheid van 1.000 vrienden”. Ik geloof dat dit ons als mensen enorm gaat helpen. We zijn dat nu stap voor stap aan het waar maken en ik ben heel benieuwd hoe die realisatie voelt, ongeacht welke pad je inslaat.
Maar ik niet alleen, ik denk dat jij, net als ik, daar ook heel benieuwd naar bent. Dus, bouw je mee?
In Solidarity,
Jip
